Πέμπτη 31 Μαρτίου 2016

ΗΝΙΟΧΟΣ




Το άγαλμα του Ηνίοχου είναι αναμφίβολα το πιο διάσημο από τα αφιερώματα στους Δελφούς. (Ηνίοχος = αυτός που έχει, αυτός που κρατάει τα ηνία, τα χαλινάρια). 

Βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών και αποτελεί ίσως το γνωστότερο έκθεμά του και ένα από τα σημαντικότερα γλυπτά της αρχαίας ελληνικής τέχνης της πρώιμης κλασικής εποχής.


Η σύνθεση, με μεγάλη πιθανότητα, είχε ως εξής (εικόνα παραπάνω): τέσσερα άλογα σύρουν το άρμα που επάνω του ήταν δύο αναβάτες, ο Ηνίοχος και ο αναθέτης του αφιερώματος. Δύο παιδιά δεξιά και αριστερά, κρατούν τα ηνία των εξωτερικών αλόγων και οδηγούν το άρμα, γιατί η αρματοδρομία έχει τελειώσει και το άρμα έχει νικήσει. Ο Ηνίοχος φορά στο κεφάλι την ταινία του νικητή. Ο Ηνίοχος, νικητής πια, περνάει σιγά μπροστά από το πλήθος που αλαλάζει. Απ’ όλο αυτό το υπέροχο σύμπλεγμα βρέθηκε μόνο ο Ηνίοχος.
Έχει ύψος 1.8 μ. και φορά τον τυπικό μακρύ χιτώνα των ηνιόχων, που ζώνεται ψηλά και συγκρατείται με δύο ταινίες για να μην ανεμίζει κατά τη διάρκεια του αγώνα. Οι πτυχώσεις του χιτώνα κάτω από το ζωστήρα δίνουν την εντύπωση δωρικού κίονα, ενώ οι πτυχές στο πάνω μέρος του κορμού είναι λοξές ή καμπύλες. 
Τα μαλλιά του περιζώνει ταινία, σύμβολο της νίκης, διακοσμημένη με ένθετο ασημί μαίανδρο.



Τα μάτια του είναι ένθετα από ημιπολύτιμο λίθο και γυαλί και εκφράζουν τη δύναμη και την αυτοκυριαρχία του. 
Δεν απεικονίζεται κατά τη διάρκεια του αγώνα, αλλιώς η κίνησή του θα ήταν πιο έντονη, αλλά στο τέλος – μετά τη νίκη του – όταν ήρεμος και γεμάτος ευτυχία πραγματοποιεί μέσα στον ιππόδρομο τον γύρο του θριάμβου. Στο πρόσωπο και το σώμα δεν είναι χαραγμένα χαρακτηριστικά αλαζονείας, αλλά μιας ήρεμης αυτοπεποίθησης.
Προσφέρθηκε από τον τύραννο της Γέλας Πολύζαλο, ύστερα από νίκη του σε αρματοδρομία στα Πύθια στα 478 ή στα 474 π. Χ.


Θεωρείται έργο μεγάλου καλλιτέχνη, ίσως του Πυθαγόρα από το Ρήγιο (Σάμιος - όχι ο Μαθηματικός) ή, κατ' άλλους, ο Κάλαμις ή ο Κριτίας.
Κατά τον μεγάλο σεισμό του 373 π.Χ., η σφοδρή πτώση βράχων και χωμάτων στην πλατεία του ναού προκάλεσε την καταστροφή του αρχαϊκού ναού και καταπλάκωσε τα έργα τέχνης που υπήρχαν εκεί, ανάμεσά τους και το άγαλμα του Ηνίοχου. Κρυμμένο και προφυλαγμένο κάτω από τα χώματα που το σκέπαζαν για αιώνες, κατόρθωσε να διαφύγει τη σύληση από τις κατά καιρούς επιδρομές ή τη συστηματική αφαίρεση γλυπτών από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες ή τον αφανισμό που υπήρξε η κοινή μοίρα όλων σχεδόν των χάλκινων έργων του ιερού κατά τα μεταγενέστερα χρόνια. Η γαλλική ανασκαφή των Δελφών, το 1896 τον έφερε ξανά στο φως, σχεδόν ανέπαφο, με την πράσινη πατίνα που τον προστάτευσε από τη διάβρωση. Η ανακάλυψή του, όπως είναι λογικό, συνοδεύτηκε από μεγάλο ενθουσιασμό, καθώς ήταν τότε το μοναδικό χάλκινο άγαλμα της κλασικής εποχής σε μεγάλο μέγεθος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου