ΕΡΕΧΘΕΙΟ - ΚΑΡΥΑΤΙΔΕΣ

Το Ερέχθειο αποτελεί τον ιερότερο τόπο λατρείας στην Αθήνα. Εκεί λατρεύονταν εκτός από την Αθηνά, ο Ποσειδώνας, ο Ήφαιστος, ο Κέκροπας (ο μυθικός πρώτος βασιλιάς της Αθήνας) και οι τοπικοί ήρωες Ερεχθέας και Βούτης. Όλη η ιστορία της πόλης συμπυκνωνόταν σε αυτό το σημείο. Απομεινάρια της διαμάχης μεταξύ Αθηνάς και Ποσειδώνα για την κυριότητα της πόλης είναι η ελιά που χάρισε η θεά στην πόλη και βρίσκεται στα δυτικά του κτιρίου και τα ίχνη της τρίαινας του Ποσειδώνα στον βράχο απ΄όπου ανέβλυσε αλμυρό νερό. Ακόμα, κάτω από την βόρεια πρόσταση του Ερεχθείου βρίκεται η τρύπα όπου σύμφωνα με τον μύθο κατοικούσε το ιερό φίδι του Εριχθόνιου. Σε ένα από τα εσωτερικά δωμάτια φυλασσόταν το πανάρχαιο (ακόμα και για τότε) ξύλινο άγαλμα της Αθηνάς (ξόανο) για το οποίο λεγόταν ότι είχε πέσει στη γη (ως ένδειξη της παλαιότητάς του). Μπροστά του έκαιγε η περίφημη "άσβεστος λυχνία".
Το σημείο που χτίστηκε το Ερέχθειο δεν είναι καθόλου τυχαίο καθώς εκεί βρισκόταν και το Μυκηναϊκό ανάκτορο με όλα τα ιερά του. 

Το κύριο χαρακτηριστικό του Ερεχθείου, είναι η νότια πρόσταση των Καρυάτιδων, οι κίονες δηλαδή με τη μορφή γυναικών. Στον χώρο που περιέκλειαν θεωρούσαν ότι υπήρχε ο τάφος του Κέκροπα. 

 

Οι Καρυάτιδες σήμερα

Οι Καρυάτιδες είναι τοποθετημένες πάνω σε ένα πολύ υψηλό κρηπίδωμα (2,60 μ.), το οποίο είναι πλακοστρωμένο. Φορούν μακρύ ιωνικό χιτώνα που σκεπάζει τα πόδια, τα χέρια τους είναι σε ευθεία γραμμή και φέρουν στο κεφάλι τους ένα κάνιστρο, που παίζει τον ρόλο κιονόκρανου και στηρίζει τον θριγκό, ο οποίος είναι πλούσια διακοσμημένος.
Οι έξι Καρυάτιδες που κοσμούν σήμερα το Ερέχθειο είναι αντίγραφα γύψινα. Πέντε από τα πρωτότυπα αγάλματα εκτίθενται στο Μουσείο της Ακρόπολης, σε μια προσπάθεια να προστατευθούν από την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Οι Καρυάτιδες στο μουσείο της Ακρόπολης

Η έκτη (δεύτερη από αριστερά Καρυάτιδα) αφαιρέθηκε από τον λόρδο Έλγιν και βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο.

Η μόνη και "έρημη" Καρυάτιδα στο μουσείο του Λονδίνου.

Πιθανολογείται ότι δημιουργός των Καρυάτιδων ήταν ο γλύπτης Αλκαμένης, μαθητής του Φειδία και το όνομά τους το πήραν ή από γυναίκες χωριού της Πελοποννήσου ή προς τιμήν της Καρυάτιδος Αρτέμιδος. Ο εξώστης με τις Καρυάτιδες αποτελεί αρχιτεκτονικό επίτευγμα και κοσμεί με μοναδικό και ευρηματικό τρόπο τον γυμνό τοίχο του κυρίως ναού.

Λίγο πιο δυτικά του Ερεχθείου βρισκόταν, στον ίδιο περίβολο, το Πανδρόσειο, μικρός ναός αφιερωμένος στην νύμφη Πάνδροσο, κόρη του Κέκροπα.

 

Δυτική άποψη. Στο κέντρο η ιερή ελιά της Αθηνάς. Δεξιά οι Καρυάτιδες και αριστερά μόλις διακρίνεται το Πανδρόσειο.

Άποψη από βόρεια. Αριστερά κυριαρχεί η ιωνική βόρεια πρόσταση ενώ δεξιά πίσω από τον περίβολο φαίνεται η οροφή του Πανδρόσειου. Στο βάθος ο Παρθενώνας.

Υποθετική αποκατάσταση των ζωγραφικών παραστάσεων που κοσμούσαν την ζωφόρο και τον τοίχο της βόρειας πρόστασης του Ερεχθείου.